Παχυσαρκία

Ότι τρώμε είμαστε...!

 

Γενικό Λύκειο Τήνου

Η παχυσαρκία   

Μετά τη ραγδαία γήρανση του πληθυσμού και τη μείωση των γεννήσεων, που επιτείνουν το δημογραφικό πρόβλημα, η χώρα μας αποκτά μια ακόμη αρνητική πρωτιά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, καταγράφοντας ποσοστό 42% σε υπέρβαρους και παχύσαρκους, όταν ο μέσος όρος για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους δεν ξεπερνά το 38%.

Ακόμη πιο ανησυχητικά είναι τα στοιχεία αυτά για τα Ελληνόπουλα, τα οποία αναδεικνύονται ως τα πλέον παχύσαρκα παιδιά της Γηραιάς Ηπείρου: περίπου 3 στα 10 αγόρια στην εφηβεία και 1 στα 6 κορίτσια είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, ποσοστά που, επίσης, αυξάνονται αλματωδώς τα τελευταία χρόνια.

H παχυσαρκία θα είναι ένα από τα κεντρικά θέματα του 40ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας και της Πανελλήνιας Ένωσης Ενδοκρινολόγων, το οποίο ξεκινά αύριο στην Αθήνα.

Αναφερόμενος στον ορισμό της παχυσαρκίας, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας, αναπληρωτής καθηγητής Ενδοκρινολογίας, Γιώργος Μαστοράκος, σε συνέντευξη Τύπου, τόνισε ότι, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, παχύσαρκος θεωρείται όποιος έχει Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) πάνω από 30.

Οπως είναι γνωστό, ο ΔΜΣ προκύπτει από τη διαίρεση του σωματικού βάρους (σε κιλά) δια του ύψους του ατόμου στο τετράγωνο. Αν ο ΔΜΣ είναι μεταξύ 25-29,9, το άτομο θεωρείται υπέρβαρο.

 

36fd63aa557e6cf7be5bbcd94186bbdc_L.jpg

Εκτός όλων των άλλων, η παχυσαρκία παίζει τεράστιο ρόλο στον σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ), άλλη μια σύγχρονη πανδημία, όπως ανέφερε ο ενδοκρινολόγος, διευθυντής του Πολυιατρείου ΕΟΠΥΥ Ανάληψης Θεσσαλονίκης, Ζαδάλλα Μούσλεχ.

Η αύξηση του σωματικού βάρους πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα επιβαρύνει σημαντικά τον οργανισμό και συμβάλλει στην εμφάνιση του διαβήτη, είπε ο κ. Μούσλεχ.

Παρ΄ όλα αυτά, τα μηνύματα για την αντιμετώπιση του ΣΔ είναι σήμερα πιο αισιόδοξα από ποτέ, καθώς έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος στη φαρμακολογία και αναμένονται και νέα σκευάσματα, ενώ βελτιώνονται συνεχώς οι αντλίες έγχυσης ινσουλίνης. Τέλος, η ημέρα που το τεχνητό πάγκρεας θα μπορέσει να εφαρμοστεί, πλησιάζει ολοένα και πιο κοντά, γεγονός που θα φέρει επανάσταση.

 

Ποσοστά παχυσαρκίας

                                          top

 

Γυναίκες

Άνδρες

Χώρες

Ηλικίες

17,6%

17,6%

Μ. Βρετανία

Άνω 18

Μάλτα

3,2%

3,7%

Ελλάδα

18-24

9,2%

15,4%

Ελλάδα

25-44

24,6%

22,7%

Ελλάδα

45-64

32,4%

25,8%

Ελλάδα

65-74

8%

7,6%

Ρουμανία

Όλες τις ηλικίες

9,3%

11,3%

Ιταλία

Όλες τις ηλικίες

11,3%

11,3%

Βουλγαρία

Όλες τις ηλικίες

23,9%

22,1%

Μ. Βρετανία

Όλες τις ηλικίες

21,1%

24,7%

Μάλτα

Όλες τις ηλικίες

 

 

Νέα πανελλήνια μελέτη της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας

                                                                                            top

Την εξάπλωση της παχυσαρκίας επιβεβαιώνουν τα ευρήματα της νέας πανελλήνιας μελέτης της ΕΙΕΠ σε παιδιά ηλικίας 8 και 10 ετών, στο πλαίσιο της πανευρωπαϊκής προσπάθειας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον προσδιορισμό και τον περιορισμό της παιδικής παχυσαρκίας.

Στη μελέτη που διεξήχθη στις αρχές του 2012, συμμετείχαν 2.755 μαθητές της Β’ τάξης του Δημοτικού Σχολείου και 2.924 της Δ’ τάξης.

Τα αποτελέσματα ήταν δυσοίωνα. Στα αγόρια της Β’ τάξης το ποσοστό παχυσαρκίας ήταν 14% ενώ στα κορίτσια 13%. Αξιοσημείωτο στοιχείο είναι ότι το 36% των αγοριών και το 37% των κοριτσιών είχε βάρος άνω του φυσιολογικού. Τα ποσοστά στην Δ’ τάξη είναι ακόμα πιο ανησυχητικά, καθώς ενώ το ποσοστό της παχυσαρκίας ήταν ανάλογο, 14% στα αγόρια και 13% στα κορίτσια, το συνολικό ποσοστό των παιδιών με σωματικό βάρος μεγαλύτερο του φυσιολογικού ανέρχονταν σε 44% για τα αγόρια και 41% για τα κορίτσια.

Τα ευρήματα καταδεικνύουν σημαντική αυξητική τάση των ποσοστών παχυσαρκίας και σωματικού βάρους άνω του φυσιολογικού, κατά 50% σε βάθος δεκαετίας, καθώς στην προηγούμενη πανελλήνιας εμβέλειας μελέτη της ΕΙΕΠ το 2003, τα αγόρια και τα κορίτσια ηλικίας 6 έως 12 ετών εμφάνιζαν ποσοστό παχυσαρκίας 9% και 6% αντίστοιχα, ενώ βάρος άνω του φυσιολογικού είχε μόνο το 31% των αγοριών και το 27% των κοριτσιών.

Το εύρημα αυτό συσχετίζεται αφενός με την εξαετή οικονομική κρίση που βιώνει η Ελλάδα, αφετέρου με το γεγονός ότι στο Δημοτικό Σχολείο δεν αποδίδεται η δέουσα σημασία στη σωματική άσκηση.

Ειδικότερα, το 65% των σχολείων αφιερώνουν μόνο έως 2 ώρες εβδομαδιαίως για να ασκηθούν οι μαθητές των προαναφερθεισών τάξεων. Η έλλειψη άσκησης, σε συνδυασμό με τη θερμιδογόνο φθηνή διατροφή των τελευταίων ετών, οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους πάνω από το φυσιολογικό όχι μόνο στα παιδιά, αλλά και στους εφήβους και στους ενήλικες, με αποτέλεσμα να τίθεται η υγεία τους σε αυξημένο κίνδυνο.

newego_LARGE_t_1101_53986465_type12713.jpg

 

Παχυσαρκία και οικονομική κρίση

                                                                                                   top

Αναφερόμενοι στα ευρήματα διεθνών μελετών, οι κ.κ. Αλαβέρας και Καπάνταης επεσήμαναν τους στενούς δεσμούς μεταξύ του χαμηλού οικονομικού επιπέδου και της παχυσαρκίας σε αναπτυγμένες χώρες, όπως είναι η Ελλάδα. Στις δυτικές κοινωνίες, όπου ο κοινωνικός ιστός αντέχει, η οικονομική ανέχεια σπάνια εμφανίζεται κλινικά με την εικόνα της υποθρεψίας, αλλά αντίθετα με εικόνα αύξησης του σωματικού βάρους και τελικά παχυσαρκίας.

Το φαινόμενο αυτό διατυπώθηκε για πρώτη φορά επιστημονικά, το 2005, ως «το παράδοξο της πείνας με παχυσαρκία» (the hunger-obesity paradox). Μελέτες, αποδεικνύουν ότι όσο χαμηλότερο το εισόδημα τόσο πιο αυξημένο το μέσο σωματικό βάρος των ενηλίκων. Καταδεικνύουν, επίσης, ότι το ποσοστό παχυσαρκίας των φτωχών είναι μεγαλύτερο από αυτό των μη φτωχών και το εντυπωσιακότερο είναι ότι ακόμα και στους άστεγους το ποσοστό παχυσαρκίας είναι παρόμοιο με αυτό του γενικού πληθυσμού.

Οι ακριβείς μηχανισμοί με τους οποίους η οικονομική δυσπραγία προκαλεί παχυσαρκία, βρίσκονται ακόμη υπό διερεύνηση, πιθανολογούνται, εντούτοις, σύμφωνα με τη μέχρις στιγμής έρευνα, τα εξής:

1.     . Οι τιμές των τροφίμων

2.     . Εναλλασσόμενη πείνα με υπερφαγία

3.     . Τροφική ανασφάλεια

4.     . Η έλλειψη διαπαιδαγώγησης και σωστών πρακτικών διατροφής

5.     . Η έλλειψη ευκαιριών για σωματική άσκηση (προσβασιμότητα σε γυμναστήρια, γήπεδα ...)

6.     . Η φτηνή ψυχαγωγία με την τηλεόραση στο σπίτι

7.     . Το στρες της οικονομικής εξαθλίωσης

8.     . Άλλοι άγνωστοι παράγοντες

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις τιμές των τροφίμων, η οικονομική δυσπραγία οδηγεί την οικογένεια να καταφεύγει σε φτηνό γρήγορο φαγητό (junk food) από ταχυφαγεία (fast food), από όπου μπορεί να προμηθευτεί τρόφιμα πολύ φθηνά, τα οποία, όμως, περιέχουν πολλές θερμίδες (πολλή ενέργεια) χωρίς να είναι υγιεινά, οδηγώντας σε αύξηση του σωματικού βάρους. Οι τιμές των τροφίμων πριμοδοτούν συνεπώς τις πλούσιες σε θερμίδες τροφές, γεγονός που οδηγεί στην αύξηση του σωματικού βάρους.

Η παχυσαρκία λοιπόν, δεν αποτελεί ένα θεωρητικό πρόβλημα υγείας που απασχολεί τον επιστημονικό κόσμο, αλλά ένα υπαρκτό πρόβλημα της Ελληνικής κοινωνίας, που προκαλείται από πολλούς παράγοντες, με «πρωταγωνιστές» την έλλειψη της σωματικής δραστηριότητας και της ισορροπημένης διατροφής. Η αντιμετώπισή της θα πρέπει να οργανωθεί, κατά κύριο λόγο, από την πολιτεία τόσο σε προληπτική βάση όσο και σε θεραπευτική διάσταση, βασιζόμενη, κυρίως, στη σωστή και συνεχόμενη ενημέρωση του κοινού.

images.jpg

 

Δραστηριότητες στο πλαίσιο της Εβδομάδας Παχυσαρκίας

                                                                                                top

Η ΕΙΕΠ διοργανώνει την «Εβδομάδα Παχυσαρκίας» με στόχο να ενημερώσει και ευαισθητοποιήσει το κοινό ότι η παχυσαρκία είναι νόσος και ως νόσος πρέπει να έχει την κατάλληλη επιστημονική αντιμετώπιση.

Στο πλαίσιο αυτό, σε συνεργασία με το Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας των ΑΤΕΙΘ, η ΕΙΕΠ πραγματοποιεί ημερίδες σε μεγάλους δήμους της Αττικής με τίτλο «Συμμαχία για την Υγεία-Διατροφή», όπου θα προσφέρεται δωρεάν διαιτολογική παρακολούθηση για 6 μήνες.

Διατροφική πυραμίδα

top